قرآن کتابی است که در کم‏تر از ربع قرن قبایل پراکنده و صحرانشین و در بند مثلث‏شراب و شهوت و شمشیر را به تعیین کننده‏ترین مردان سرنوشت جهان تبدیل می‏کند و در کم‏تر از یک قرن فرهنگی نو و انقلابی در تمدن بشری می‏آفریند . قرآن کتابی است که با نام «خدا» آغاز می‏شود و با نام «مردم‏» پایان می‏یابد . آغاز آن نام خدا و بسم الله است و آخرین کلمه‏اش «ناس‏» . در این کتاب آسمانی نام بیش از 70 سوره از مسائل انسانی گرفته شده است و بیش از 30 سوره به مسائل مادی می‏پردازد . قرآن کتاب زندگی است و دراوخانه تمام دردهای انسان حضرت امیرالمؤمنین علی (ع) می‏فرماید: «استشفوا بنوره; بانور قرآنی خود را شفا دهید .»
گلادستون، نخست وزیر یهودی مسلک دستگاه استعمار انگلیس، خشمگینانه به اهمیت قرآن در بین مسلمانان اشاره می‏کند و در حالی که قرآن را بر تریبون مجلس انگلیس می‏کوبد، می‏گوید: «تا این کتاب در میان مسلمانان باشد، امنیت و اطاعت‏سرزمین‏های مسلمان نشین در برابر استعمار انگلیس محال است .»
هجویری در کشف المحجوب می‏نویسد: «طبع از خواندن آن ملول نگردد .» یکی از جنبه‏های قرآن طراوت همیشگی است . آیات الاهی به گونه‏ای است که انسان در تلاوت آن احساس خستگی نمی‏کند .
بارتلمی سنت هیلر فرانسوی می‏نویسد: «زیبایی ظاهری و باطنی وعظمت معنوی قرآن کریم و انسجام الفاظ آن بیانگر تازگی افکار آن برای همه زمان‏هاست .» جرینه فرانسوی نیز می‏گوید: «در قرآن کریم هیچ چیزی از طبیعیات، بهداشت، طب و قوانین اجتماعی فروگذاری نشده، لذا مسلمان شدم .»
زیبایی ظاهری وعمق معانی این کتاب مقدس سبب شده است دانشمندان و ادیبان جهان آن را بستایند و مردم را به مطالعه آن فراخوانند; برای نمونه، یاد کرد بخشی از گفتار دانشوران فرهیخته سودمند می‏نماید:
دانشمند بنام انگلیسی کوسین دپرسوال: «زیبایی و حیرت قرآن مثال زدنی است .»
لومانس دانشمند امریکایی: «اول شراره زیبا و با طراوت که نور از قرآن کریم می‏باراند و نور تابش می‏کند بسم الله الرحمن الرحیم است . که دنیایی از معنا است .»
مونت‏گمری انگلیسی: «قرآن وقتی تلاوت می‏شود گویی از قلب بیرون می‏آید و سپس به قلب نفوذ می‏کند .»
دانشمند فرانسوی ربوا: «قرآن منطق و زیبایی دارد، به زور به کسی تحمیل نمی‏شود بلکه لطیف است و در مقام اقناع به نیروی منطق مجهز است .»
دانشمند انگلیسی سرویلیام موئیس: «قرآن کریم آکنده از دلایل منطقی، علمی، قضایی، حقوقی، مدنی و مهم‏تر از همه لطافت است . که در کتب آسمانی بی نظیر است .»
دانشمند ایتالیایی مایل آنجلو: «قرآن با طراوت و منطق است و برخلاف تعالیم مسیحیت، قرآن انسان را موجودی شریف و با شخصیت می‏داند نه موجودی کثیف و ذاتا آلوده .»
نویسنده بلند آوازه روسیه تولستوی: «هر کسی بخواهد سادگی پیام الاهی بی پیرایگی اسلام و عظمت کلام و طراوت سخن را در یابد، قرآن بخواند .»
دانشمند اسکاتلندی توماس کارلایل: «قرآن تنها کتاب بلیغ همه اعصار است .»
ادیب اسکاتلندی راکستون: «سالیان دراز در جست و جوی حقیقت‏بودم، آن را در اسلام و قرآن یافتم .»
دانشمند وخاورشناس شهیر آلمانی تئودور نولدکه: «قرآن بامنطق علمی و روش اطمینان بخش و قانع کننده‏ای که دارد دل‏های شنوندگان خود را به سوی خویش توجه داده است .»
دانشمندفرانسوی سدیو: «در قرآن که اوج زیبایی سخن‏ها است، چیزی از مقررات اجتماعی فروگذاری نشده است .»
ریاضی دان، شاعر و نویسنده بلند آوازه آلمانی یوهان ولفگانگ فون گوته: «قرآن اثری است‏سترگ که به واسطه سنگینی عبادات آن در آغاز خواننده را مخیر و سپس مفتون جاذبه خود می‏کند و بالاخره انسان بی‏اختیار مجذوب زیبایی‏های بی‏پایان آن می‏گردد . »
محقق امریکایی ویل دورانت: «در قرآن قانون و اخلاق و بسیاری از اصول و مبانی یک سان آمده است . در قرآن اگر از دین صحبت می‏کند، از دنیا چشم نمی‏پوشد .»
فیزیکدان شهیر قرن بیستم آلبرت اینشتین: «قرآن کتاب جبر یا هندسه یا حساب نیست، بلکه مجموعه‏ای از قوانین است که بشر را به راه راست، راهی که بزرگ‏ترین فلاسفه دنیا از تعریف و تعیین آن عاجزند، هدایت می‏کنند .»
خاورشناس مشهور آلمانی ژوزف هوردوویچ: «قرآن عامل بسیار شگرفی در بالا بردن فکر مسلمانان بود و باعث‏شد آنان به تحقیقات علمی و پدید آوردن اندیشه پیش از ما غربیان حرکت کنند .»
دانشور اسکاتلندی رابرتسون: «قرآن مقدس در مسائلی همچون دورویی، کینه، تکبر، غرور، بی عدالتی و غیره بسیار سختگیر و در مورد صفات نیک مانند صبر، حق‏شناسی صداقت، جدیت و . . . بسیار مصر و جدی است و خواندن آن بسیار دلنشین و دارای جذبه‏ای فرا زمینی است .»
ادیب، شاعر و منتقد مشهور انگلیسی کرنیکو: «قرآن برادر کوچکی دارد به نام نهج البلاغه، آیا برای کسی امکان دارد که مانند آن بیاورد تا ما را مجال گفت و گو در امکان آوردن بلاغتی نظیر بلاغت قرآن کریم باشد .»
ناگفته پیداست درک جذابیت قرآن به دانشمندان اختصاص ندارد . مردم عادی نیز در حد خویش زیبایی و جاذبه این کتاب مقدس را درک می‏کنند . استاد امین ریحانی در نامه‏ای به علامه شیخ حسین کاشف الغطاء می‏نویسد: «شما می‏گویید قرآن اعجازگر است; و این صحیح است . بنده در لندن و نیویورک اقامت داشتم، خصوصا درلندن، در میدانچه‏ای خانه گرفته بودم که از چهار طرف تا چندین طبقه خانه‏ها به صورت استوانه‏ای روبه روی هم بودند و من صبح‏ها که شلوغ بود، به قرآن پناه می‏آوردم و تلاوت می‏کردم; و خداوند صوت حزین و دلنشینی به من داده بود و آیات الاهی را در آن دیار با صدای آهنگین می‏خواندم و پنجره اتاقم در طبقه‏ای از طبقات به بیرون باز بود . همسایگانم در آن میدانچه و منازل اطراف از نغمه دلربای قرآن از خود بی خود شده و عقل از سرشان به در می‏رود . لذا بعد از چند روز متوجه شدم، هنگام تلاوت با طراوت آیات الاهی، سکوتی عجیب در اطرافم روی می‏دهد . روزی وسط تلاوت خویش به کنار پنجره آمدم و به بیرون نگریستم، مشاهده کردم که اغلب مردها و زن‏ها دم پنجره و یا خم شده به بیرون هستند و با تامل و سکوت به تلاوت من گوش می‏کردند .»
جالب است‏بدانیم که تقارن‏های زیبایی در قرآن موجود است; برای مثال:
1 . کلمه علم 811 بار در قرآن آمده و کلمه ایمان هم 811 بار .
2 . واژه حیات 145 بار در قرآن آمده و واژه موت نیز 145 بار .
3 . کلمه دنیا 115 بار در قرآن آمده و واژه آخرت هم 115بار .
4 . واژه شیطان 88 بار در قرآن آمده و واژه ملائکه نیز 88 بار .
5 . کلمه شهر (ماه) 12 بار و واژه یوم (روز) 365 بار در قرآن به کار رفته است .
قرآن کریم اساس قانون و قانون اساسی و سنگ زیربنای تمدن اسلامی حقیقی و واقعی است . صاحب نظران و محققان بی‏غرض بیگانه نیز در یافته‏اند که بلاغت قران بی‏نظیر، طراوت آیاتش شورانگیز و تلاوتش دل‏انگیز است .