در روایات منقول از اهل بیت علیهم السلام آمده است که آخرین سوره،سوره نصر است.
در این سوره به ظاهر بشارت به پیروزی مطلق شریعت داده شده که پایه‏های آن‏استوار و مستحکم گشته است و گروه گروه مردم آن را پذیرفته‏اند: بسم الله الرحمان‏الرحیم،اذا جاء نصر الله و الفتح،و رایت الناس یدخلون فی دین الله افواجا،فسبح بحمد ربک‏و استغفره انه کان توابا (1).با نزول این سوره،صحابه خرسند شدند.زیرا پیروزی مطلق‏اسلام بر کفر و تثبیت و استحکام پایه‏های دین را بشارت می‏داد.ولی عباس عموی‏پیامبر از نزول این سوره سخت غمناک گردید و گریان شد.پیامبر صلی الله علیه و آله به او فرمود:
«ای عم چرا گریانی؟»گفت:«به گمانم از پایان کار تو خبر می‏دهد».پیامبر صلی الله علیه و آله‏فرمود:«همان گونه است که گمان برده‏ای‏».پیامبر پس از آن دو سال بیش‏تر زیست‏نکرد (2).
امام صادق علیه السلام فرمود:«آخرین سوره،اذا جاء نصر الله و الفتح است‏» (3).
از این عباس‏نیز روایت‏شده که آخرین سوره،سوره نصر است (4) و نیز روایت‏شده است:آخرین‏سوره،سوره برائت است که نخستین آیات آن سال نهم هجرت نازل شد وپیامبر صلی الله علیه و آله علی علیه السلام را فرستاد تا آن را بر جمع مشرکین بخواند (5).
در بسیاری از روایات آمده است:آخرین آیه که بر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نازل شد این آیه‏بود: و اتقوا یوما ترجعون فیه الی الله ثم توفی کل نفس ما کسبت و هم لا یظلمون (6).
جبرئیل آن را نازل کرد و گفت:آن را در میانه آیه ربا و آیه دین(پس از آیه شماره 280)
از سوره بقره قرار دهد و پس از آن پیامبر بیش از 21 روز و بنا بر قولی 7 روز ادامه‏حیات نداد (7).
احمد بن ابی یعقوب مشهور به ابن واضح یعقوبی(متوفای سال‏های پس از292)در تاریخ خود چنین آورده است:«گفته‏اند که آخرین آیه نازل شده بر پیامبراکرم صلی الله علیه و آله این آیه بود: الیوم اکملت لکم دینکم و اتممت علیکم نعمتی و رضیت لکم الاسلام‏دینا (8) ،-سپس در ادامه می‏گوید:-و همین گفتار نزد ما صحیح و استوار است و نزول‏آن در روز نصب مولی امیر المؤمنین علی بن ابی طالب در غدیر خم بوده است‏» (9).
آری سوره نصر پیش از سوره برائت نازل شده است،زیرا سوره نصر در سال فتح‏مکه(عام الفتح)که سال هشتم هجرت بود،نازل گردیده و سوره برائت پس از فتح،
برخی از نظر ادبی اشکال کرده گفته‏اند،مصدر بودن آیه به‏«واو»عاطفه،با نزول انفرادی آیه‏سازش ندارد.ولی باید توجه داشت-بر فرض صحت روایت-مصدر شدن آیه به‏«واو»از آن جهت است تاتکمله آیه قبل قرار گیرد گر چه با فاصله زمانی و به طور انفرادی نازل گردیده باشد.علاوه مصدر شدن‏جمله‏های بدون سابقه،به‏«واو»در استعمالات عربی فراوان است:«و لقد امر علی اللئیم یسبنی. فمضیت ثمة‏قلت لا یعنینی‏».«و رب قائلة یوما بذی سلم.این الطریق الی حمام منجاب‏».و در قرآن نیز فراوان یافت‏می‏شود که بر سر آیاتی‏«واو»آمده که با آیات قبل رابطه‏ای ندارند.مثلا: «انما قولنا لشی‏ء اذا اردناه ان نقول له‏کن فیکون.و الذین هاجروا فی الله من بعد ما ظلموا...و ما ارسلنا من قبلک الا رجالا نوحی الیهم...» (سوره نحل 43-40)آیه نخست در امر تکوین است.آیه بعد در رابطه با مهاجرت.آیه سوم مربوط به نحوه ارسال پیامبران‏پر واضح است که این آیات از هم جدا نازل گشته سپس در نوشتار پی در پی بت‏شده‏اند.
راه جمع میان این روایات بدین گونه است که‏بگوییم:آخرین سوره کامل سوره نصر است و آخرین سوره به اعتبار آیات نخستین‏آن، سوره برائت است.اما آیه و اتقوا یوما ترجعون فیه الی الله...» (10) طبق روایت‏ماوردی در منی به سال حجة الوداع نازل گردید (11).بنابر این نمی‏تواند آخرین آیه‏باشد،زیرا آیه‏«اکمال‏»پس از بازگشت پیامبر صلی الله علیه و آله از حجة الوداع در غدیر خم بین راه‏نازل شده است.پس گفته ابن واضح یعقوبی،صحیح‏تر به نظر می‏رسد،زیرا سوره‏برائت،پس از فتح مکه،در سال نهم هجرت و سوره مائده در سال دهم هجرت(سال حجة الوداع)نازل شده است.علاوه بر آن،سوره مائده مشتمل بر یک سری‏احکام است که پایان جنگ و استقرار اسلام را می‏رساند.به ویژه آیه‏«اکمال‏»که ازپایان کار رسالت‏خبر می‏دهد و با آخرین آیه در آخرین سوره تناسب دارد. پس‏آخرین سوره کامل،سوره نصر است که در عام الفتح نازل شد و آخرین آیه که پایان‏کار رسالت را خبر می‏دهد،آیه‏«اکمال‏»است. گر چه ممکن است‏به اعتبارآیات الاحکام،آخرین آیه: و اتقوا یوما ترجعون فیه الی الله (12) باشد که در سوره بقره‏ضبط و ثبت‏شده است.